تحلیل حریت: ترس تاریخی آتاترک از کردهای خارج از ترکیه طاها آک یول بر این باور است که ترس آتاترک از قدرت گرفتن کردهای عراق، اینک و در دوران قدرت گرفتن کردهای سوریه نیز قابل درک است. به گزارش کردپرس، طاها آک یول تحلیل گر برجسته ی حریت که مطالعات گسترده ای در حوزه ی مسائل سیاسی و تاریخی مربوط به کردهای ترکیه دارد، همزمان با تحولات شمال سوریه و احتمال قدرت گرفتن کردها در سوریه، تحلیل جدیدی ارائه داد. وی در یادداشت کوتاه خود می نویسد:« در سال 1926 میلادی بزرگ ترین ترس و نگرانی مصطفی کمال آتاترک(رییس جمهور وقت) و معاون او عصمت اینونو (نخست وزیر وقت)، قدرت گرفتن کردها در شمال عراق و احتمال تاسیس یک دولت کُردی و سرایت آن به ترکیه بود. این نگرانی نزد آنکارا آن قدر ریشه دواند که خود آتاترک با انگلیسی ها وارد مذاکره شد. چرا که در آن دوران انگلیسی ها کفیل عراق بودند. در همان زمان هنری دوبس به عنوان کمیسر عالی انگلیس از بغداد به آنکارا آمد تا در این خصوص با آتاترک صحبت کند. او همراه با رونالد لیندسای سفیر وقت بریتانیا در ترکیه، نزد آتاترک رفته و به وی اطمینان دادند که لندن به دنبال ایجاد یک دولت کردی در عراق نیست. آنان در همان روز یک معاهده نامه ی مرزی نیز با آتاترک امضا کرده و به او اطمینان دادند که از جانب عراق و کردهای آن کشور، هیچ تهدیدی علیه ترکیه صورت نخواهد گرفت. آتاترک و اینونو از امضای این توافق نامه ی امنیتی مسرور شدند اما هر دو آنها به خوبی می دانستند که بلاخره موضوع ایجاد دولت کُردی پس از یکی دو نسل در عراق عملی خواهد شد. آنان در کتاب مشهور معضل موصل، از بایت این موضوع ابراز نگرانی کرده و صراحتا به این موضوع اشاره کرده اند که کردها در شمال عراق لاجرم صاحب دولت خواهند شد. » در ادامه ی تحلیل آک یول آمده است:«ترس و نگرانی آتاترک از مساله ی کردها ادامه داشت و حسین یایمان در کتاب معضل کردها در حافظه ی تاریخی ترکیه از این مساله به تفصیل نوشته است. در سال 1935 آتاترک از عصمت اینونو خواست تا با سفر به مناطق کردنشن، گزارش مفصلی در خصوص مشاهدات خود درباره ی تحرکات و مطالبات کردها تدوین کند. او به خواسته ی آتاترک عمل کرده و در نهم جولای همان سال در شهر کردنشین وان نوشت: چیزی به نام مساله ی کُرد، وجود دارد. اگر چه این موضوع به شکل سیاسی از میان برداشته شده اما نمی توان انکار کرد که مساله ی کُرد هنوز هم وجود دارد. اینونو مشاهدات خود را در قالب یک گزارش مفصل به آتاترک داد. اما مسائل تلنبار شده ی کردها بلاخره در سال 1984 میلادی منجر به آغاز عملیات نظامی ترکیه علیه امنیت و ثبات کشور شد و در حال حاضر نیز مساله ی کردها در شمال سوریه یه یک واقعیت سیاسی عینی و ملموس تبدیل شده است.» این تحلیل گر مشهور ترکیه در ادامه و با اشاره به شرایط حساس خاورمیانه از حکومت ترکیه خواسته تا در خصوص مسائل مهمی همچون کردها، سوریه و مصر، از ابزار گفتگو و اقدامات دیپلماتیک استفاده کرده و از به کارگیری بیانیات تند و قاطعانه خودداری کند. وی همچنین توصیه می کند؛ در شرایطی که معضل کردها متورم شده و ابعاد آن کاملا برجسته شده است، حکومت ترکیه نه به تشویق و هورا بلکه به اعتدال و آرامش نیاز دارد.